Bağışıklık sistemi veya bağışıklık sistemi, istilacı mikroorganizmalarla mücadeleden sorumlu olan ve böylece hastalıkların gelişmesini engelleyen bir dizi organ, doku ve hücredir. Ek olarak, organizmanın dengesini, patojene yanıt olarak üretilen hücrelerin ve moleküllerin koordineli yanıtından teşvik etmekten sorumludur.
Bağışıklık sistemini güçlendirmenin ve istilacı mikroorganizmalara iyi tepki vermesini sağlamanın en iyi yolu yemek yemek ve sağlıklı alışkanlıklar uygulamaktır. Ek olarak, aşıların özellikle çocukken antikor üretimini teşvik etmek ve çocuğun çocuk felci gibi gelişimini engelleyebilecek hastalıklar geliştirmesini önlemek için yapılması önemlidir. VIP aşısı ile önlendi. Çocuk felci aşısını ne zaman yaptıracağınızı bilin.
Bağışıklık sistemi hücreleri
Bağışıklık tepkisine, enfeksiyonlarla savaşmaktan sorumlu hücreler, vücudun ve kişinin sağlığını geliştiren lökositler aracılık eder. Lökositler polimorfonükleer ve mononükleer hücrelere bölünebilir; her grup, vücutta farklı ve tamamlayıcı işlevler gerçekleştiren bazı savunma hücrelerine sahiptir. Bağışıklık sistemine ait hücreler şunlardır:
- Normalde enfeksiyonlar sırasında daha fazla değişen hücreler olan lenfositler, çünkü bağışıklık tepkisine özgüllüğü garanti eder. Farklı işlevleri yerine getiren üç tip lenfosit vardır: B, T ve Natural Killer (NK);
- Kanda geçici olarak dolaşan ve organizmanın agresif ajanıyla mücadelede önemli olan makrofajlara ayrıştırılabilen monositler ;
- Daha yüksek konsantrasyonlarda dolaşan ve enfeksiyonu ilk belirleyen ve ona karşı etkili olan nötrofiller ;
- Eozinofil, normal olarak kanda daha küçük miktarlarda dolaşan ancak konsantrasyon alerjik reaksiyonlar esnasında ya da parazit, bakteri ya da mantar enfeksiyonları durumunda artmıştır;
- Daha düşük konsantrasyonlarda da dolaşan ancak alerji veya uzun süreli iltihaplanma nedeniyle artabilen bazofiller.
Yabancı cisim ve / veya bulaşıcı bir ajanın vücuda girdiği andan itibaren, bağışıklık sisteminin hücreleri aktive olur ve rahatsız edici ajanla mücadele amacıyla koordineli bir şekilde hareket eder. Lökositler hakkında daha fazla bilgi edinin.
Nasıl çalışır
Bağışıklık sistemi, vücudun her türlü enfeksiyona karşı korunmasından sorumludur. Böylece, bir mikroorganizma organizmayı istila ettiğinde, bağışıklık sistemi bu patojeni tanımlayabilir ve enfeksiyonla savaşmak için savunma mekanizmalarını etkinleştirebilir.
Bağışıklık sistemi iki ana tepki tipinden oluşur: vücudun ilk savunma hattı olan doğuştan gelen bağışıklık tepkisi ve daha spesifik olan ve ilk tepki çalışmadığında veya yeterli olmadığında aktive olan adaptif bağışıklık tepkisi. .
Doğuştan gelen veya doğal bağışıklık tepkisi
Doğal veya doğuştan gelen bağışıklık tepkisi, doğuştan beri insanlarda bulunan organizmanın ilk savunma hattıdır. Mikroorganizma organizmayı istila eder etmez, hızı ve az özgüllüğü ile karakterize edilen bu savunma hattı uyarılır.
Bu tür bir bağışıklık şunlardan oluşur:
- Yabancı cisimlerin vücuda girişini önlemekten veya geciktirmekten sorumlu olan cilt, saç ve mukus olan fiziksel engeller ;
- Mide asiditesi, vücut ısısı ve sitokinler gibi istilacı mikroorganizmanın vücutta gelişmesini engelleyen fizyolojik engeller , vücuttan atılmasını teşvik etmenin yanı sıra;
- İlk savunma hattı olarak kabul edilen hücrelerden oluşan hücresel bariyerler , patojeni çevrelemekten ve yıkımını teşvik etmekten sorumlu nötrofiller, makrofajlar ve NK lenfositleridir.
Doğuştan gelen bağışıklık sisteminin etkinliği nedeniyle, enfeksiyonlar her zaman meydana gelmez ve mikroorganizmalar hızla ortadan kaldırılır. Bununla birlikte, doğal bağışıklık patojenle savaşmak için yeterli olmadığında, adaptif bağışıklık uyarılır.
Adaptif veya edinilmiş bağışıklık tepkisi
Organizmanın ikinci savunma hattı olmasına rağmen, edinilmiş veya uyarlanabilir bağışıklık, büyük önem taşır, çünkü bu sayede hafıza hücreleri üretilir, aynı mikroorganizmanın enfeksiyonlarının oluşmasını önler veya yaparlarsa daha hafif hale gelir. .
Hafıza hücrelerine yol açmanın yanı sıra, adaptif bağışıklık tepkisi, kurulması daha uzun sürmesine rağmen, daha spesifiktir çünkü her mikroorganizmanın belirli özelliklerini tanımlayabilir ve bu nedenle bağışıklık tepkisine yol açabilir.
Bu tür bir bağışıklık, bulaşıcı ajanlarla temas halinde aktive edilir ve iki türü vardır:
- Tip B lenfositler tarafından üretilen antikorların aracılık ettiği bir yanıt olan humoral bağışıklık ;
- Mikroorganizmanın yok edilmesini veya enfekte hücrelerin ölümünü teşvik eden tip T lenfositlerin aracılık ettiği bağışıklık tepkisi olan hücresel bağışıklık , çünkü bu tür bir bağışıklık, patojen doğuştan ve hümoral bağışıklıktan sağ çıktığında gelişir ve antikorlara erişilemez hale gelir. . Lenfositler hakkında daha fazla bilgi edinin.
Humoral ve hücresel bağışıklığa ek olarak, adaptif immün yanıt, örneğin aşılama yoluyla edinildiğinde aktif olarak da sınıflandırılabilir veya başka bir kişiden, örneğin emzirme yoluyla, antikorların olabileceği pasif olarak da sınıflandırılabilir. anneden bebeğe bulaştı.
Antijenler ve antikorlar nelerdir
Bağışıklık sisteminin yanıt vermesi için antijenlere ve antikorlara ihtiyaç vardır. Antijenler, her mikroorganizma için spesifik olan bir bağışıklık tepkisini tetikleyebilen ve bağışıklık tepkisini oluşturmak için doğrudan lenfosit veya bir antikora bağlanan, genellikle mikroorganizmanın yok edilmesine ve dolayısıyla enfeksiyonun sona ermesine neden olan maddelerdir.
Antikorlar, vücudu enfeksiyonlara karşı korumaktan sorumlu, istilacı bir mikroorganizmaya yanıt olarak üretilen Y-şekilli proteinlerdir. İmmünoglobulinler olarak da adlandırılan antikorlar, IgA için gebelik sırasında bile IgG durumunda emzirme yoluyla elde edilebilir veya IgE durumunda alerjik bir reaksiyona yanıt olarak üretilebilir.
| İmmünoglobulinler | Özellikler |
| IgA | Bağırsak, solunum ve ürogenital sistemi enfeksiyonlardan korur ve anneden bebeğe antikorun geçtiği emzirme yoluyla elde edilebilir. |
| IgD | Enfeksiyonların akut döneminde IgM ile birlikte ifade edilir, ancak işlevi hala net değildir. |
| IgE | Alerjik reaksiyonlar sırasında ifade edilir |
| IgM | Enfeksiyonun akut aşamasında üretilir ve istilacı mikroorganizmanın ortadan kaldırılmasını kolaylaştırmaktan sorumlu proteinlerin oluşturduğu bir sistem olan tamamlayıcı sistemin aktivasyonundan sorumludur. |
| IG G | Plazmadaki en yaygın antikor türüdür, hafıza antikoru olarak kabul edilir ve plasenta bariyerini geçebildiği için yenidoğanı korur |
Enfeksiyonlara yanıt olarak IgM, ilk üretilen antikordur. Enfeksiyon oluştuğunda vücut, enfeksiyonla savaşmanın yanı sıra dolaşımda kalan ve hafıza antikoru olarak kabul edilen IgG üretmeye başlar. IgG ve IgM hakkında daha fazla bilgi edinin.
Aşılama türleri
Aşılama, vücudun belirli mikroorganizmalara karşı korumayı teşvik etme mekanizmasına karşılık gelir ve örneğin aşılarda olduğu gibi doğal veya yapay olarak elde edilebilir.
Aktif aşılama
Aktif bağışıklama, aşılama yoluyla veya belirli bir hastalığın etkeni ile temas yoluyla elde edilen, bağışıklık sistemini uyaran ve onun antikor üretmesine neden olan bir işlemdir.
Aktif bağışıklama hafıza üretme yeteneğine sahiptir, yani vücut belirli bir hastalığa neden olan ajan ile tekrar temas ettiğinde, vücut istilacı ajanı tanır ve savaşır, kişinin hastalığı geliştirmesini veya daha ciddiye almasını engeller. . Bu nedenle, bu tür bir yanıt uzun sürelidir, ancak oluşması zaman alır, yani zararlı maddeye maruz kaldıktan hemen sonra uygun bir bağışıklık tepkisi oluşmaz. Bağışıklık sisteminin bu bilgiyi işlemesi ve asimile etmesi zaman alır.
Patojene doğal maruz kalma, aktif bağışıklama elde etmenin bir yoludur. Ek olarak, aşılama yoluyla yapay olarak aktif bağışıklama elde etmek ve böylece gelecekteki enfeksiyonları önlemek önemlidir. Aşılamada, bağışıklık sisteminin patojeni tanıması ve ona karşı bağışıklık oluşturması için kişiye ölü mikroorganizma verilir veya aktivitesi azaltılır. Ana aşıların ne olduğunu ve ne zaman alınması gerektiğini görün.
Pasif aşılama
Pasif aşılama, bir kişi başka bir kişi veya hayvan tarafından üretilen antikorları aldığında gerçekleşir. Bu tip aşılama normalde doğal olarak, esas olarak IgG tipi (antikor) olan immünoglobulinlerin plasentadan yani anneden bebeğe doğrudan geçişiyle elde edilir.
Pasif bağışıklama, örneğin yılan zehiri serumunun çıkarıldığı ve daha sonra doğrudan kişiye uygulandığı yılan ısırıklarında olduğu gibi, diğer insanlardan veya hayvanlardan antikor enjeksiyonu yoluyla yapay olarak da elde edilebilir. . Yılan ısırması için ilk yardım hakkında bilgi edinin.
Bu tip aşılama, daha hızlı bir bağışıklık tepkisi oluşturur, ancak bu, aktif aşılamada olduğu gibi kalıcı değildir.
Bağışıklık sistemi nasıl güçlendirilir
Bağışıklık sistemini iyileştirmek için C vitamini, selenyum ve çinko yönünden zengin besinler ile düzenli egzersiz ve dengeli beslenme gibi sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarını benimsemek önemlidir. Hangi yiyeceklerin bağışıklık sisteminizi güçlendirebileceğini görün.
Bağışıklık sisteminizi iyileştirmek için diğer ipuçlarına göz atın: