Teknik olarak yağlı karaciğer olarak adlandırılan karaciğerde yağ birikimi, obezite, diyabet, yüksek kolesterol ve aşırı alkollü içecek tüketimi gibi risk faktörlerinin neden olabileceği çok yaygın bir sorundur.
Her zaman semptomlar olmamakla birlikte bazı kişilerde karnın sağ tarafında ağrı, şişmiş karın, bulantı, kusma ve genel halsizlik olması mümkündür. Bu semptomların varlığında, karaciğerin işleyişini ve hastalığın ciddiyetini değerlendiren testleri yapması için bir hepatoloğa danışılmalıdır. Karaciğer sağlığını değerlendiren bazı testleri inceleyin.
Karaciğer yağı, diyet ve düzenli fiziksel egzersiz değişiklikleri ile kontrol altına alınabilir, siroz gibi komplikasyonları önlemek için uygun tedaviyi takip etmek önemlidir.
Hepatik steatoz dereceleri
Karaciğer yağı, ciddiyetine göre şu şekilde sınıflandırılabilir:
- Derece 1 veya Basit hepatik steatoz: Fazla yağ zararsız kabul edilir. Genellikle hiçbir belirti yoktur ve sorun yalnızca rutin bir kan testi ile keşfedilir;
- Derece 2 veya Alkolsüz hepatik steatoz: Aşırı yağa ek olarak, karaciğer iltihaplanır, bu da karnın sağ tarafında ağrı ve şişmiş bir karın gibi bazı semptomların ortaya çıkmasına neden olabilir;
- Derece 3 veya Karaciğer fibrozu: çevresindeki organ ve kan damarlarında değişikliklere neden olan yağ ve iltihaplanma vardır, ancak karaciğer hala normal şekilde işlev görür;
- Derece 4 veya Karaciğer sirozu: Hastalığın en şiddetli aşamasıdır ve yıllarca süren iltihaplanmadan sonra ortaya çıkar, tüm karaciğerde boyutunda küçülmeye neden olan ve düzensiz şeklini bırakan değişikliklerle karakterize edilir. Siroz, bir organ nakli gerektirecek şekilde kanser veya karaciğerin ölümüne ilerleyebilir.
Bu nedenle, organdaki yağ miktarını değerlendirmenin yanı sıra, bu organdaki hücre ölümünün ana nedeni olduğu için iltihap olup olmadığını kontrol etmek de önemlidir. Doktor, hastalığın ilerlemesini değerlendirmek için hızlı ve ağrısız bir inceleme olan ve karaciğer hastalığı olan kişinin izlenmesinde çok etkili olan hepatik elastografinin performansını gösterebilir. Karaciğer elastografisinin nasıl yapıldığını anlayın.
Ana semptomlar
Normalde, hastalığın erken evrelerinde hiçbir belirti yoktur, bu nedenle steatoz, diğer hastalıkları teşhis etmek için yapılan testler yoluyla sıklıkla yanlışlıkla keşfedilir.
Ancak daha ileri aşamalarda karın sağ üst tarafında ağrı, açıklanamayan kilo kaybı, yorgunluk ve genel halsizlik, örneğin mide bulantısı ve kusmayla birlikte görülebilir. Siroz vakalarında sarı deri ve gözler, vücutta kaşıntı ve karın, bacaklar ve ayak bileklerinde şişme gibi başka semptomlar da ortaya çıkabilir. Yağlı karaciğer semptomlarının daha eksiksiz bir listesini kontrol edin.
Hepatik steatozun ana nedenleri
Karaciğerdeki yağın nedenleri hala tam olarak anlaşılamamıştır, ancak hastalığın başlamasına neden olan mekanizma günümüzde birçok araştırmaya konu olmaktadır. Karaciğerde yağ birikiminin, vücut tarafından yağ tüketimi ve sentezi ile kullanımı ve ortadan kaldırılması arasındaki dengesizliğe bağlı olduğu düşünülmektedir. Bu dengesizlik de genetik, beslenme ve çevresel faktörlerle ilgili olabilir.
Sebepleri henüz bilinmemekle birlikte, alkollü içecek tüketen kişilerde karaciğerde yağlanma riski çok daha yüksektir ve aşağıdaki gibi diğer risk faktörleri olduğunda artabilir:
- Obezite;
- 2 tip diyabet;
- Yüksek basınç;
- Yüksek kolestorol;
- 50 yaş üstü;
- Sigara içen olmak;
- Hipotiroidiniz varsa.
Ek olarak, obezite cerrahisi ve diğer kilo verme prosedürleri, hızlı kilo kaybının neden olduğu metabolizmadaki değişikliklere bağlı olarak karaciğer yağı gelişme riskini artırır. Ancak bu sorun risk faktörü olmayan kişilerde de ortaya çıkabileceği gibi çocukları ve hamile kadınları bile etkileyebilir.
Teşhis nasıl doğrulanır
Karaciğerdeki değişiklikler, başlangıçta o organın ürettiği maddeleri değerlendiren bir kan testi ile tespit edilebilir. Karaciğerin iyi çalışmadığını gösteren değişen değerler varsa, doktor ultrason, tomografi, hepatik elastografi, manyetik rezonans görüntüleme veya biyopsi gibi ek testler isteyebilir.
Bununla birlikte, karaciğerdeki yağın her zaman kan testlerinde değişikliklere neden olmadığına dikkat etmek önemlidir, bu da hastanın diğer sorunları araştırmak için ultrason taraması yapana kadar hastalığın teşhisini geciktirebilir.
Teşhise nasıl ulaşılacağını daha iyi anlamak
Hepatik steatoz varlığı her zaman hepatogramdaki değişikliklerle temsil edilmez ve aşağıda açıklandığı gibi hücre hasarı, kolestaz ve karaciğer fonksiyonunun varlığını değerlendiren sonuçlar alınmalıdır:
Hepatoselüler lezyon muayeneleri
Transaminazlar, karaciğer hasarından sonra kana salınır. Eskiden TGO olarak bilinen AST, karaciğerde, böbreklerde ve kasta üretilir ve yüksek seviyeleri karaciğer hasarıyla daha fazla bağlantılıdır, daha önce TGP olarak adlandırılan ALT ayrıca kalp, kas ve eritrositlerde ifade edilir.
Alkalin fosfataz plasenta, böbrek, bağırsak ve lökositlerde üretilir ve ergenlik ve hamilelikte de artabilir. Son olarak, gammaglutamyl transpeptidase, kısaltma GGT, renal tübüllerde, karaciğerde, pankreasta ve bağırsakta bulunabilir.
Karaciğer fonksiyon testleri
Karaciğer fonksiyonunu değerlendirmek için, karaciğerin işleyişini yansıtan önemli ürünler olan albüminemi, bilirubinemi ve protrombin zamanının sonuçları kontrol edilmelidir.
Teşhis
Karaciğer testlerindeki değişikliklerin varlığı şunları gösterebilir:
- Alkolik Karaciğer Hastalığı: AST / ALT oranı tipik olarak 2: 1 veya daha yüksektir. Güvenilir olmayan tıbbi geçmiş vakalarında, alkalin fosfatazın normal sonuçları, yüksek GGT ve makrositoz bu teşhisi düşündürür;
- Kronik Viral Hepatit: Karaciğer fonksiyonunun çeşitli parametrelerinde değişikliklere neden olur;
- Otoimmün hepatit: Esas olarak romatolojik problemler ve otoimmün tiroid gibi otoimmün hastalıkları olan genç ve orta yaşlı kadınlarda görülür.
- Karaciğer steatozu: Karaciğer fonksiyonundaki değişikliklerin en yaygın nedeni, ancak teşhisi dışlamadır. Biyopsi en güvenli tanı aracı olan obezite, diyabet ve dislipideminin varlığını gözlemleyin.
- İskemik hepatit: hipotansiyon ve kanama gibi düşük dolaşım hacminde ortaya çıkar ve yükselmiş ALT, AST ve laktat dehidrojenaz vardır.
- Toksik hepatit: esas olarak tam bir hasta geçmişi toplanarak tanımlanır, ancak parasetamol doz aşımının en sık nedenidir
- Kolestatik karaciğer hasarı: artan alkalin fosfataz ve GGT ile birlikte hafif yükselmiş AST ve ALT.
Hastanın semptomu yoksa ve tüm ilk değerlendirmeler negatifse, tedaviye yaşam tarzı değişiklikleri, kilo kaybı, komorbiditelerin kontrolü ve Amiodaron gibi potansiyel olarak hepatotoksik ilaçların askıya alınmasıyla başlayın.
Muayene 6 ay sonra tekrarlanmalı ve değişiklikler devam ederse ultrason taraması gerçekleştirin ve tomografi ve biyopsi gibi tamamlayıcı testler yapmak gerekebilir.
Tedavi nasıl yapılır
Karaciğerdeki yağ tedavisi esas olarak diyet değişiklikleri, düzenli egzersiz ve alkol tüketiminin ortadan kaldırılmasıyla yapılır. Ayrıca kilo vermek ve diyabet, hipertansiyon ve yüksek kolesterol gibi sorunu kötüleştiren hastalıkları kontrol etmek de gereklidir. İşte karaciğer yağ diyetinin neye benzemesi gerektiğine dair bir örnek.
Yağlı karaciğer hastalığını tedavi etmek için özel bir çare yoktur, ancak doktorunuz daha fazla karaciğer hastalığını önlemek için hepatit B aşıları önerebilir. Çay devedikeni veya enginar çayı gibi bazı ev ilaçları tedaviye yardımcı olmak için de kullanılabilir, bunları kullanmadan önce doktorunuzun iznini almanız önemlidir.
Aşağıdaki video, beslenme uzmanımızdan karaciğer yağını kontrol etmek ve azaltmak için ipuçları sağlar: